پایایی (reliability) و روایی (validity) پرسشنامه از اهمیت بسیاری در انجام تحقیقات برخوردار هستند. برای انجام تحقیق ابتدا باید به جمع آوری داده بپردازید، سپس با کمک ابزار و روش های تحقیق داده ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید. در این میان روش و ابزار تحقیق باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد. اینکه آیا سوالات طوری طراحی شده اند که برداشت افراد مختلف از آنها مشابه باشد؟ آیا اگر پرسشنامه را در زمان های مختلفی به یک گروه یکسان از اعضای نمونه (Sample) بدهیم، جواب ها یکسان خواهند بود و تغییری نخواهد کرد؟
ترجمه فارسی به انگلیسی، ادیت مقالات انگلیسی، و پارافریز جزء مواردی هستند که مترجمین، ادیتورها، و پارافریزکارها باید در آن به موضوع پایایی و روایی اشراف کامل داشته باشند. علت این مسئله تعداد زیاد پروژههای مرتبط با این مباحث، مثل مقالات پزشکی، روانشناسیی، پرستاری، اقتصاد، و غیره، است.
پایایی (reliability) و روایی (validity) تحقیق چیست؟ در هر تحقیق باید به این نوع سوالات پاسخ درست و دقیقی داده شود. میزان روایی و پایایی ابزار تحقیق به این سوالات پاسخ می دهد. بنابراین ارزیابی روایی و پایایی ابزار تحقیق امری ضروری است و بدون آگاهی از آن نمی توان به نتایج بدست آمده از تحقیق اعتماد کرد. در این مقاله تلاش شده است تا به بررسی پایایی و روایی مقاله و انواع آنها و روش های اندازه گیری هر یک پرداخته شود. موارد مورد بررسی در این مقاله عبارتند از:
پایایی و روایی مفاهیمی هستند که برای ارزیابی کیفیت تحقیق استفاده می شوند و نشان می دهند که روش، تکنیک یا آزمون تحقیق چه چیزی و به چه میزان از آن را اندازه گیری می کند. پایایی مربوط به همسانی (Consistency) یک معیار و روایی مربوط به صحت (Accuracy) یک معیار است. در هنگام ایجاد طرح تحقیق، برنامه ریزی روش های تحقیق و نوشتن نتایج آن، به ویژه در تحقیقات کمی، در نظر گرفتن پایایی و روایی بسیار مهم است.
|
روایی |
پایایی |
به شما چه می گوید؟ |
ابزار تحقیق واقعاً آنچه را که قرار است، اندازه گیری می کنند. |
میزان تکرار نتایج در صورت تکرار تحقیقات در همان شرایط. |
چگونه ارزیابی می شود؟ |
از طریق بررسی میزان مطابقت نتایج با نظریه های ثابت شده و سایر معیار های همان مفهوم. |
با بررسی همسانی نتایج در طول زمان، بین آزمون شوندگان مختلف و سایر قسمت های خود آزمون. |
ارتباط پایایی و روایی مقاله چگونه است؟ |
اگر ابزاری روایی داشته باشد، پایا هم است، یعنی اگر آزمایشی نتایج دقیقی را ارائه داد، باید قابل تکرار باشد. اما برعکس این موضوع صادق نیست. |
یک اندازه گیری پایا همیشه معتبر نیست: نتایج ممکن است قابل تکرار باشند، اما لزوما درست نیستند. |
تفاوت روایی و پایایی
پایایی و روایی با هم ارتباط تنگاتنگی دارند، اما معنای آنها متفاوت است. یک مقیاس اندازه گیری می تواند پایا باشد، بی آنکه روایی داشته باشد. این درحالی است که اگر معیار اندازه گیری از نظر روایی معتبر باشد، معمولاً قابلیت اتکا دارد و پایاست.
پایایی به اندازه گیری مداوم یک روش اشاره دارد. به این معنا که اگر آن روش را در شرایط مشابه اما در زمان های مختلف به کار ببریم، نتیجه مشابهی حاصل شود. بنابراین می گوییم روش اندازه گیری قابل اتکاست. برای مثال اگر دمای یک نمونه مایع را چندین بار در شرایط یکسان اندازه گیری کنیم، دماسنج هر بار دمای یکسانی را نشان دهد، در این صورت می گوییم نتایج پایا هستند.
مثال دیگر اینکه، یک پزشک از یک پرسشنامه برای تشخیص بیماری یک بیمار استفاده می کند. چندین پزشک مختلف از یک پرسشنامه برای همان بیمار استفاده می کنند اما تشخیص های متفاوتی دارند. این نشان می دهد که پرسشنامه به عنوان معیار سنجش پایایی ندارد.
پایایی روش تحقیق چگونه اندازه گیری می شود؟
پایایی و روایی پرسشنامه در انواع مختلف مقاله همانطور که گفته شد، از ضروریات انجام پژوهش هستند. روایی به میزان دقت اندازه گیری یک روش اشاره دارد. اگر روش تحقیق از روایی بالایی برخوردار باشد، به این معنی است که نتایجی حاصل می کند که با خصوصیات واقعی و تغییرات در جهان فیزیکی یا اجتماعی مطابقت دارد. پایایی بالا یکی از شاخص های معتبر بودن شاخص اندازه گیری است. اگر روشی قابل اتکا نباشد، احتمالا معتبر نیست.
مثال. اگر دماسنج هر بار دمای متفاوتی را نشان می دهد، حتی اگر شرایط را به دقت كنترل كرده اید تا دمای نمونه ثابت بماند، دماسنج احتمالاً مشكل دارد و اندازه گیری های آن معتبر نیستند. یعنی دماسنج روایی ندارد.
روایی روش تحقیق چگونه اندازه گیری می شود؟
مثال دیگر اینکه، اگر یک پرسشنامه در هنگام پاسخگویی در زمان های مختلف و با پزشکان مختلف به یک تشخیص قابل اعتماد منجر شود، این نشان می دهد که از روایی بالایی برای اندازه گیری وضعیت پزشکی برخوردار است.
با این وجود، پایا بودن یک روش به تن هایی برای اطمینان از روایی و اعتبار آن کفایت نمی کند. ممکن نتایج پایا باشند و در طول زمان نتایج مشابه باشند؛ اما این به این معنا نیست که روش تحقیق ما، چیزی را که می خواهیم به درستی اندازه گیری می کند و ممکن است وضعیت واقعی را منعکس نکند. پایایی و روایی مقاله، هر دو باید در نظر گرفته شوند و اینکه تنها یکی از آنها اعمال شود، کافی نیست و نتایج قابل اعتماد نخواهند بود.
برای مثال، دماسنجی که برای آزمایش نمونه استفاده کرده اید، نتایج قابل اتکایی می دهد. اما این درحالی است که دماسنج به درستی کالیبره نشده، بنابراین نتیجه 2 درجه کمتر از مقدار واقعی نشان داده می شود؛ بنابراین، اندازه گیری معتبر نیست و روایی ندارد.
ارزیابی روایی از پایایی دشوارتر است، اما از اهمیت بیشتری هم برخوردار است. برای دستیابی به نتایج مفید، روش های جمع آوری داده باید معتبر باشند، به این معنا که روش تحقیق باید آنچه را که باید، اندازه گیری کند. اگر روش تحقیق معتبر باشد، نتیجه گیری نیز معتبر است.
میزان پایایی را می توان با مقایسه نتایج اندازه گیری در طول زمان تخمین زد. ارزیابی روایی دشوارتر است، اما می توان با مقایسه نتیجه یک آزمون از داده ها با آزمونی از داده های دیگر، آن را تخمین زد. روش های تخمین پایایی و روایی مقاله معمولاً به انواع مختلف تقسیم می شوند.
پایای و روایی چگونه ارزیابی می شود؟
انواع پایایی را می توان از طریق روش های مختلف آماری برآورد کرد. نکته ای باید گفته شود و آن این است. از آنجا که در بیشتر تحقیقات علوم اجتماعی از ابزار پرسشنامه استفاده می شود، در سوالات دقت لازم را به کار ببرید تا پاسخ دهندگان در پاسخگویی دچار مشکل نشوند و آنها را به راحتی درک نمایند؛ زیرا این امر بر میزان پایایی و قابلیت اطمینان پرسشنامه تاثیر دارد.
انواع پایایی |
چه چیزی را ارزیابی می کند؟ |
مثال |
پایایی باز آزمون (Test-Retest) |
همسانی یک اندازه گیری در طول زمان: آیا وقتی ابزار اندازه گیری شاخص های تحقیق را تکرار می کند همان نتایج را می گیرید؟ |
گروهی از شرکت کنندگان پرسشنامه ای را که برای سنجش ویژگی های شخصیتی طراحی شده است، تکمیل می کنند. اگر آنها پرسشنامه را با فاصله روزها، هفته ها یا ماه ها تکرار کنند و جواب های یکسانی بدهند، این نشان دهنده پایایی از نوع باز آزمون است. |
پایایی بینابینی (Interrater) |
همسانی ابزار اندازه گیری یک شاخص تحقیق در میان شرکت کنندگان و پاسخ دهندگان؛ آیا هنگامی که افراد مختلف آزمون یکسانی را انجام می دهند، نتایج یکسانی می گیرند؟ |
بر اساس چک لیست معیار های ارزیابی، پنج نفر از محققان نتایج متفاوتی را برای یک پروژه دانشجویی ارائه می دهند. این نشان می دهد که چک لیست ارزیابی از پایایی پایینی (از نوع بینابینی) برخوردار است. |
پایایی همسانی درونی (Internal Consistency) |
همسانی قسمت های مختلف یک ابزار اندازه گیری تحقیق: آیا از قسمت های مختلف یک آزمون که برای اندازه گیری یک چیز طراحی شده اند، نتایج یکسانی می گیرید؟ |
شما برای اندازه گیری عزت نفس یک پرسشنامه طراحی می کنید. اگر نتایج را به طور تصادفی به دو نیمه تقسیم کنید، باید یک رابطه قوی بین این دو مجموعه وجود داشته باشد. اگر این دو نتیجه بسیار متفاوت باشند، این نشان دهنده همسانی درونی کم است. بنابراین پرسشنامه پایایی ندارد. |
انواع پایایی و روشهای اندازه گیری آن در هنگام انجام تحقیقات کمی (quantitative research) باید میزان اعتبار (validity) و قابلیت اطمینان (reliability) روش تحقیق را در نظر بگیرید. پایایی مشخص می کند که زمانی که یک روش مشابه در شرایط یکسان اعمال می شود، باید انتظار نتایج تقریباً مشابه نیز داشته باشید. در غیر این صورت روش اندازه گیری ممکن است که معتبر و قابل اطمینان نباشد. در این صورت می توان از باز آزمون پایایی مقاله استفاده کرد که در ادامه به صورت گسترده تر به آن خواهیم پرداخت. در این مقاله به انواع روش های اندازه گیری پایایی پرداخته شده و هر کدام به طور مختصر توضیح داده می شوند: |
روایی انواع مختلفی دارد
پایایی و روایی مقاله است که باعث می شود نتایج تحقیق را قابل اطمینان و معتبر بدانیم. در اینجا انواع روایی توضیح داده می شود. روایی یک روش اندازه گیری را می توان بر اساس سه نوع شاهد اصلی برآورد کرد. هر نوع را می توان از طریق قضاوت خبره (Expert) یا روش های آماری ارزیابی کرد.
انواع روایی |
چه چیزی را ارزیابی می کند؟ |
مثال |
روایی سازه (construct validity)
|
پایبندی ابزار اندازه گیری شاخص های تحقیق به نظریه موجود |
پرسشنامه عزت نفس را می توان با اندازه گیری سایر صفات شناخته شده یا فرض شده در ارتباط با مفهوم عزت نفس ارزیابی کرد (مانند مهارت های اجتماعی و خوش بینی). همبستگی قوی بین امتیازات عزت نفس و صفات مرتبط نشان دهنده روایی بالای ابزار تحقیق از نوع سازه است. |
ابزار اندازه گیری تحقیق، تمام جنبه های مفهوم را پوشش می دهد. |
آزمایشی که با هدف اندازه گیری سطح دانش زبان اسپانیایی دانش آموزان یک کلاس انجام می شود، شامل خواندن، نوشتن و گفتار است، اما مولفه گوش دادن درنظر گرفته نشده است. کارشناسان اتفاق نظر دارند که درک شنیدن جنبه اساسی توانایی زبان است، بنابراین این آزمون فاقد روایی محتوایی برای اندازه گیری سطح کلی توانایی در زبان اسپانیایی است. |
|
میزان مطابقت نتیجه ابزار اندازه گیری شاخص های تحقیق با سایر معیار های معتبر همین مفهوم. |
یک نظرسنجی برای سنجش نظرات سیاسی رای دهندگان در منطقه انجام شده است. اگر نتایج به طور دقیق نتیجه بعدی انتخابات در آن منطقه را پیش بینی کند، این نشان می دهد که نظرسنجی از روایی ملاکی بالایی برخوردار است. |
اندازه گیری روایی داخلی و خارجی
برای ارزیابی روایی یک رابطه علت و معلولی (Cause-and-Effect Relationship)، باید روایی داخلی (طراحی آزمایش (Design of the Experiment)) و روایی خارجی (تعمیم پذیری نتایج (the Generalizability of the Results)) را نیز در نظر بگیرید. بنابراین باید گفت، پایایی و روایی مقاله براساس معیار های متنوعی می تواند مورد سنجش قرار بگیرد.
پایایی و روایی نتایج تحقیق به ایجاد یک طرح تحقیقاتی (Research Design) قوی، انتخاب روش ها و نمونه های مناسب و انجام تحقیق با دقت و به طور مداوم بستگی دارد. اگر در تحقیق خود از نمونه های خارجی استفاده می کنید، تلاش کنید تا در ویراستاری متن انگلیسی پرسشنامه ها دقت لازم را به کار ببرید تا پاسخ دهنده انگلیسی زبان دچار ابهام نشده و سوالات را به درستی جواب بدهد؛ این امر تاثیر بسزایی در روایی و پایایی نتایج کار شما دارد.
اگر از نمرات یا رتبه بندی برای اندازه گیری تغییرات چیزی استفاده می کنید (مانند ویژگی های روانشناختی، سطح توانایی یا خصوصیات جسمی)، مهم است که نتایج، تغییرات واقعی را تا حد ممکن با دقت منعکس کند. وقتی تصمیم می گیرید که چگونه داده های خود را جمع آوری کنید، روایی باید در اولین مراحل تحقیق در نظر گرفته شود.
انتخاب روش های مناسب اندازه گیری روایی و پایایی
اطمینان حاصل کنید که روش اندازه گیری از کیفیت بالا و هدفمندی برخوردار است تا دقیقا آنچه را می خواهید، بسنجید. به عنوان مثال، برای جمع آوری داده های مربوط به مورد ویژگی های شخصیتی، از یک پرسشنامه استاندارد و دارای روایی و پایایی استفاده کنید. اگر پرسشنامه را خود طراحی کرده اید، باید سوالات را با دقت و براساس نظریه های ثابت شده یا یافته های مطالعات قبلی مطرح و بیان کنید. پایایی و روایی مقاله، کیفیت و صحت نتایج تحقیق و به کارگیری آنها را در محیط های واقعی تایید می کند.
برای انتخاب سوژه های خود از روش های نمونه گیری مناسب استفاده کنید
برای تولید نتایج معتبر و قابل تعمیم، جمعیت مورد تحقیق خود را به روشنی مشخص کنید (به عنوان مثال افرادی از یک محدوده سنی خاص، موقعیت جغرافیایی یا شغل مشترک). اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی شرکت کننده دارید و آنها نمایندگان خوبی برای جمعیت تحقیق شما هستند.
پایایی در تمام مراحل جمع آوری داده ها باید در نظر گرفته شود. ابزار یا تکنیک جمع آوری داده ها باید نتایج دقیق، پایدار و قابل تکرار ارائه دهند. مثلا در هنگام مصاحبه یا مشاهدات، رفتارها یا پاسخ های خاص را به روشنی مشخص کنید و اطمینان حاصل کنید که سوالات هر بار به همان شکل بیان می شوند.
اهمیت استاندارد بودن شرایط تحقیق
هنگام جمع آوری داده ها، شرایط را تا حد ممکن ثابت نگه دارید تا از تأثیر عوامل خارجی که ممکن است تنوع در نتایج ایجاد کنند، بکاهید. به عنوان مثال، در یک آزمایش، اطمینان حاصل کنید که به همه شرکت کنندگان اطلاعات یکسان داده شده و همگی تحت شرایط یکسان مورد آزمون قرار گرفته اند.
اهمیت نوشتن در مورد پایایی و روایی مقاله
بخش |
توضیحات |
مرور ادبیات Literature review |
محققان دیگر برای ابداع و بهبود روش های معتبر و معتبر چه کاری انجام داده اند؟ |
روش شناسی Methodology |
چگونه برای اطمینان از پایایی و روایی اقدامات مورد استفاده در تحقیق خود، برنامه ریزی کرده اید؟ این شامل مجموعه و اندازه نمونه انتخاب شده، آماده سازی نمونه، شرایط بیرونی و تکنیک های اندازه گیری شاخص های تحقیق است. |
نتایج (Results)
|
اگر پایایی و روایی را محاسبه کنید، لازم است تا این مقادیر را در کنار نتایج اصلی خود بیان کنید. |
بحث (Discussion)
|
در این بخش باید در مورد نتایج واقعی تحقیق خود صحبت کنیم، در مورد صحت و اعتبار و همچنین قابلیت اطمینان و اعتماد. اینکه آیا آنها سازگاری داشته اند و آیا ارزش های واقعی را منعکس می کردند؟ اگر نه، چرا نه؟ |
نتیجه گیری Conclusion |
اگر پایایی و روایی مقاله و تحقیق برای یافته های شما مشکلات و سختی های زیادی به همراه داشته بود، ذکر این مورد در اینجا مفید خواهد بود. |
پایایی می گوید چگونه یک روش تحقیق به طور مداوم و در زمان های مختلف چیزی را اندازه گیری می کند. وقتی روشی مشابه را در شرایط یکسان اعمال می کنید، باید نتایج یکسانی بدست آورید. در غیر این صورت، روش اندازه گیری غیر قابل اعتماد خواهد بود. چهار نوع اصلی پایایی وجود دارند. هریک را می توان با مقایسه نتایج تولید شده با روش های مختلف ارزیابی کرد.
پایایی |
نوع پایداری که ارزیابی می کند |
باز آزمون Test-retest |
تکرار همان آزمایش در طول زمان. |
بینابینی Interrater |
انجام آزمون مشابهی که توسط افراد مختلف انجام شده است. |
اشکال موازی Parallel forms |
انجام نسخه های مختلف آزمایشی که موازی هم طراحی شده اند. |
همسانی درونی Internal consistency |
بررسی سازگاری میان موارد جداگانه هر آزمون. |
چگونگی اندازه گیری انواع پایایی
در انجام تحقیقات کمی (Quantitative Research)، باید پایایی و روایی مقاله، روش تحقیق Research Method و ابزار اندازه گیری را در نظر بگیرید. در این روش پایایی، با تکرار آزمون و در واقع آزمون مشابه نتایج مشابهی را دریافت می کنید. هرچه نتایج ثبات بیشتری داشته باشند، میزان پایایی نیز بالاست. یعنی اینکه نتیجه همیشه آن چیزی است که شما انتظار دارید. در آزمون کوررنگی برای متقاضیان خلبانی، از این روش پایایی استفاده می شود، زیرا کوررنگی ویژگی است که با گذشت زمان تغییر نمی کند.
عوامل زیادی در مقاطع زمانی مختلف بر نتایج تأثیرگذارند: مثلا، خلق وخوی پاسخ دهندگان ممکن است تغییر کند، یا شرایط بیرونی بر پاسخ هایشان تأثیر بگذارد. برای ارزیابی میزان مقاومت یک روش در برابر این عوامل و در طول زمان می توان از این روش پایایی استفاده کرد. هرچه اختلاف بین نتیجه آزمایش اول و باز آزمون کمتر باشد، پایایی روش بیشتر است.
برای اندازه گیری پایایی باز آزمون، آزمون مشابهی در همان گروه از افراد، در دو مقطع زمانی مختلف انجام می شود. سپس همبستگی (Correlation) بین دو مجموعه نتیجه محاسبه می شود.
پایایی باز آزمون
پایایی و روایی مقاله امری است که باید توامان درنظر گرفته شود. پرسشنامه ای برای اندازه گیری ضریب هوشی گروهی از شرکت کنندگان ابداع شده است (خاصیتی که بعید به نظر می رسد به مرور تغییر کند). این آزمون به فاصله دو ماه انجام می شود؛ اما نتایج به طور قابل توجهی متفاوت هستند؛ بنابراین پایایی باز آزمون پرسشنامه ضریب هوشی، پایین است.
هنگام طراحی آزمون ها یا پرسشنامه ها، سعی کنید سوالات را به گونه ای طراحی کنید که تحت تأثیر خلق و خو و تمرکز شرکت کنندگان قرار نگیرد. هنگام برنامه ریزی روش های جمع آوری داده ها (Methods of Data Collection)، تأثیر عوامل خارجی را به حداقل برسانید و مطمئن شوید که همه نمونه ها تحت شرایط یکسان آزمایش شده اند. انتظار می رود با گذشت زمان تغییراتی در شرکت کنندگان رخ دهد که باید در نظر گرفته شوند.
اهمیت بهبود پایایی باز آزمون
پایایی بینابینی Interrater (پایایی interobserver نیز نامیده می شود)، میزان توافق میان افراد مختلف را ارزیابی می کند. زمانی از این روش پایایی استفاده می شود که محققان داده ها را به یک یا چند متغیر (Variables) مشخص، اختصاص می دهند. به این معنا که دسته هایی را تعریف می کنند و هریک از داده ها را به دسته ای اختصاص می دهند.
در یک مشاهده که تیمی از محققان داده های مربوط به رفتار کلاس را جمع آوری می کنند، محققان باید در مورد چگونگی دسته بندی یا رتبه بندی انواع رفتارها توافق کنند. متخصصین روش تحقیق به دنبال راه های مختلفی برای سنجش پایایی و روایی مقاله هستند و این نکته دلیل بر وجود انواع روش های ارزیابی روایی و پایایی است.
این روش پایایی از این جهت مهم است که برداشت افراد مختلف از موقعیت ها و پدیده های یکسان، متفاوت است. این روش پایایی به دنبال به حداقل رساندن تفاوت ذهنیت افراد تا حد ممکن است.
البته علاوه بر دسته بندی داده ها، باید اطمینان حاصل کرد که افراد مختلف با کمترین تعصب، یک متغیر را ارزیابی می کنند. زمانی که چندین محقق درگیر جمع آوری یا تجزیه و تحلیل داد ها هستند، این امر اهمیت بیشتری پیدا می کند.
اهمیت اندازه گیری پایایی بینابینی
برای اندازه گیری پایایی بینابینی، محققان مختلف، مشاهده یکسانی را در یک نمونه انجام می دهند. اگر همبستگی بین مجموعه نتایج مختلف، بالا باشد، این آزمون نیز از پایایی بالایی برخوردار است.
مثال. تیمی از محققان سرعت ترمیم زخم بیماران را مشاهده می کنند. در این تحقیق از مقیاس های راتین به همراه مجموعه ای از معیار های ارزیابی جنبه های مختلف زخم، استفاده می شود . نتایج محققان مختلفی که یک گروه از بیماران را ارزیابی می کنند، مقایسه می شود.
درصورتی که بین نتایج ارتباط و همبستگی زیاد باشد، آزمون از پایایی بالایی برخوردار است. در تحقیقات و فعالیت های پژوهشی پایایی و روایی مقاله باید حتما ارزیابی شود تا صحت و قابلیت اطمینان نتایج تاکید گردد و بتوان از آنها در تحقیقات و مقالات آینده استفاده کرد.
اهمیت بهبود پایایی بینابینی
پایایی موازی، همبستگی بین دو نسخه مشابه از یک آزمون را اندازه گیری می کند. هنگامی که دو ابزار مختلف ارزیابی را برای اندازه گیری یک چیز طراحی می کنید، این روش پایایی استفاده می شود . اگر می خواهید از چندین نسخه مختلف یک آزمون استفاده کنید (به عنوان مثال، برای جلوگیری از تکرار پاسخ های مشابه پاسخ دهندگان)، ابتدا اطمینان حاصل کنید که همه مجموعه سوالات یا ابزار های اندازه گیری، نتایج قابل اطمینان دارند.
وقتی صحبت از انواع روش های ارزیابی پایایی و روایی می کنیم، در واقع این نکته یادآور می شود که پایایی و روایی مقاله و تحقیقات مختلف از اهمیت زیادی برخوردارند.
مثال. در ارزیابی های آموزشی، نسخه های مختلفی از آزمون ها در خصوص اطمینان از این که دانش آموزان از قبل به سوالات دسترسی نداشته اند، لازم است. پایایی موازی به این معنی است که اگر دانش آموزان یکسان در دو نسخه مختلف از یک آزمون درک شرکت داشته باشند، باید در هر دو آزمون نتایج مشابهی کسب کنند.
متداول ترین روش برای سنجش پایایی موازی، تولید مجموعه بزرگی از سوالات برای ارزیابی یک موضوع است، سپس سوالات را به طور تصادفی به دو مجموعه سوال تقسیم می کنیم. همان گروه از پاسخ دهندگان به هر دو مجموعه پاسخ می دهند و سپس همبستگی بین نتایج محاسبه می شود. همبستگی زیاد بین این دو نشانگر پایایی موازی بالاست.
روش های سنجش پایایی فرم های موازی
به منظور بهبود این روش پایایی، باید سوالات را بر مبنای یک تئوری و برای اندازه گیری یک موضوع مشخص طراحی کنید. پایایی و روایی مقاله به قدری اهمیت دارند که خبرگان حوزه روش تحقیق زمان زیادی را صرف یافتن روش های مختلفی برای اندازه گیری و ارزیابی آنها می کنند.
همسانی درونی، همبستگی بین چند مورد از یک آزمون را ارزیابی می کند. روش پایایی همسانی درونی بدون تکرار آزمون یا درگیرکردن سایر محققان قابل انجام است. بنابراین وقتی فقط یک مجموعه داده دارید، روش خوبی برای ارزیابی پایایی است.
وقتی مجموعه ای از سوالات را طراحی می کنید که در یک امتیاز کلی ترکیب می شوند، باید مطمئن شد که همه موارد واقعاً همان یک موضوع مشخص را منعکس می کنند. اگر پاسخ به موارد مختلف با یکدیگر مغایرت داشته باشند، آزمون غیر قابل اعتماد است و پایایی ندارد.
برای اندازه گیری رضایت مشتری از یک فروشگاه آنلاین، می توان یک پرسشنامه با مجموعه ای از عبارات ایجاد کنید که پاسخ دهندگان باید موافق یا مخالف آنها باشند. همسانی درونی به این معناست که عبارات مشابه باید پاسخ های مشابه داشته باشند. پایایی تحقیق مهم است اما باید گفت پایایی و روایی مقاله هر دو از اهمیت و ضرورت یکسانی برخوردار هستند و نباید تنها به یکی از آنها پرداخت.
برای اندازه گیری همسانی درونی از دو روش معمول استفاده می شود:
مثال همسانی درونی. گروهی از پاسخ دهندگان به مجموعه ای از گزاره ها برای سنجش خوش بینانه و یا بدبینانه بودن پاسخ می دهند. اگر آزمون از نظر داخلی پایایی داشته باشد، یک پاسخ دهنده خوش بین باید به همه شاخص های خوش بینی نمره بالا و پاسخ دهنده بدبین به شاخص های بدبینی امتیاز بالا بدهند.
سپس همبستگی میان تمام پاسخ های خوش بینانه محاسبه می شود، اما اگر این همبستگی بسیار ضعیف باشد، نشان دهنده این است که این آزمون سازگاری درونی پایینی دارد. پایایی و روایی مقاله موردی است که باید در روش تحقیق آن ذکر شود و در مورد روش اندازه گیری و نتایج آن بحث های انجام گردد.
سوالات و عبارات را به دقت طراحی کنید. مواردی که منعکس کننده یک مفهوم هستند، باید بر اساس یک نظریه طراحی و ارائه شوند.
در نظر گرفتن پایایی هنگام برنامه ریزی تحقیق، جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها و نوشتن تحقیقات مهم است. نوع پایایی که باید محاسبه شود، به نوع و روش تحقیق بستگی دارد. در هر تحقیقی باید از نظر آماری پایایی محاسبه شده و در کنار نتایج بیان گردد.
اهمیت تشخیص روش مناسب ارزیابی پایایی مقاله
در تحقیقات کمی، باید پایایی و روایی مقاله و روش های تحقیق اندازه گیری شود. روایی نشان دهنده این است که چطور یک روش موضوعی را به دقت اندازه می گیرد. اگر روشی آنچه را که ادعا می کند، به درستی اندازه گیری کند و نتایج با مقادیر دنیای واقعی تطابق داشته باشد، می توان آن را معتبر دانست. روایی چهار نوع اصلی دارد:
انواع روایی آزمون دقت اجزای اندازه گیری را تعیین می کند. این درحالی است که در تحقیقات تجربی (Experimental Design)، باید روایی داخلی و خارجی که مربوط به طراحی آزمایشی و تعمیم پذیری نتایج هستند، هم در نظر گرفته شوند.
روایی سازه نشان می دهد که آیا ابزار اندازه گیری دقیقا چیزی را که باید، اندازه گیری می کند. این امر برای ایجاد روایی کلی یک روش اساسی است. سازه به مفهوم یا مشخصه ای اشاره دارد که به طور مستقیم قابل مشاهده نیست، اما با مشاهده سایر شاخص های مرتبط با آن، قابل اندازه گیری است. محققان باید به پایایی و روایی مقاله توجه لازم را داشته باشند و از ارزیابی آنها غافل نشوند.
روایی سازه اطمینان از مطابقت روش اندازه گیری با سازه ای است که می خواهید اندازه بگیرید. اگر برای تشخیص افسردگی پرسشنامه تهیه کرده اید، باید بدانید: آیا واقعا این پرسشنامه ساختار افسردگی را اندازه گیری می کند؟ یا آیا اخلاق و رفتار، عزت نفس یا برخی از ویژگی های دیگر پاسخ دهنده را اندازه گیری می کند؟
برای دستیابی به روایی سازه، باید شاخص ها و معیار های اندازه گیری بر اساس دانش موجود طراحی شده باشند. پرسشنامه باید فقط شامل سوالاتی باشد که شاخص های شناخته شده افسردگی را اندازه گیری می کند.
سازه ها از ویژگی های فردی مانند هوش، چاقی، رضایت شغلی یا افسردگی گرفته تا مفاهیم گسترده تری در مورد سازمان ها یا گروه های اجتماعی، مانند برابری جنسیتی، مسئولیت اجتماعی شرکت، یا آزادی بیان و... را شامل می شوند.
در ارزیابی پایایی و روایی مقاله، موضوع تحقیق در انتخاب روش اندازه گیری روایی و قابلیت اطمینان نقشی اساسی دارد. در ادامه به مثال دقت کنید. هیچ موضوع عینی و قابل مشاهده ای به نام "افسردگی" وجود ندارد که بتوانیم به طور مستقیم آن را اندازه گیری کنیم. اما بر اساس تحقیقات و تئوری روانشناختی موجود، می توانیم افسردگی را بر اساس مجموعه ای از علائم و شاخص ها ، مانند اعتماد به نفس و سطح انرژی پایین اندازه گیری کنیم.
مثال های بسیاری در این زمینه وجود دارند. انواع دیگر روایی که در ادامه شرح داده می شوند، به عنوان شواهدی برای روایی سازه در نظر گرفته می شوند.
اهمیت اندازه گیری روایی سازه
روایی محتوا (content validity) تعیین می کند آیا یک آزمون نماینده تمام جنبه های سازه است یا نه. برای تولید نتایج معتبر، محتوای یک آزمون یا روش اندازه گیری، باید تمام بخش های مربوط به موضوعی را که می خواهیم اندازه بگیریم، پوشش دهد. اگر برخی از جنبه ها قابل اندازه گیری نباشند (یا جنبه های نامربوطی در آن گنجانده شود)، روایی تهدید می شود.
مثال. یک معلم ریاضی برای کلاس خود، آزمون جبر پایان ترم را تدوین می کند. این آزمون باید شامل هر نوع جبری باشد که در کلاس تدریس می شد. اگر بعضی از انواع جبر کنار گذاشته شوند، ممکن است نتایج نشان دهنده درک دقیق دانش آموزان از موضوع نباشند. به همین ترتیب، اگر آزمون شامل سوالاتی باشد که مربوط به جبر نیستند، نتایج معیار معتبری برای دانش جبر دانش آموزان نیستند.
روایی صوری نشان دهنده مناسب بودن محتوای یک آزمون و بسیار شبیه روایی محتوا است، اما روایی صوره یک ارزیابی غیررسمی و ذهنی تر است. از آنجا که روایی صوری یک معیار ذهنی است، ضعیف ترین شکل روایی محسوب می شود. با این حال، می تواند در مراحل اولیه توسعه یک روش برای ارزیابی پایایی و روایی مقاله مفید واقع شود. روایی صوری پرسشنامه ها و در واقع سوالات، موضوعی است که باید اهمیت بسیاری به آن بخشید.
مثال. یک نظر سنجی برای اندازه گیری منظم بودن عادات غذایی افراد طراحی می کنید. باید در مورد هر وعده غذایی و میان وعده ها، سوالاتی را مطرح کنید. در این صورت، نظرسنجی نمایانگر خوبی است از آنچه می خواهید آزمایش کنید؛ بنابراین دارای روایی بالایی خواهد بود.
اهمیت ارزیابی و اندازه گیری روایی صوری
روایی ملاکی مطابقت نتایج آزمون را با نتایج یک آزمون معیار را ارزیابی می کند. معیار معمولا یک آزمون ثابت شده و پرکاربرد است که قبلا معتبر شناخته شده است. برای ارزیابی روایی ملاکی، همبستگی بین نتایج اندازه گیری آزمون و نتایج اندازه گیری معیار محاسبه می شود. اگر همبستگی بالایی وجود داشته باشد، آزمون دقیقا آنچه را که می خواهد، اندازه گیری می کند.
مثال. یک استاد دانشگاه آزمونی برای سنجش توانایی زبان انگلیسی متقاضیان طراحی می کند. برای ارزیابی اینکه آزمون واقعا توانایی انگلیسی دانشجویان را اندازه گیری می کند، از آزمون معیار سنجش توانایی انگلیسی هم کمک می گیرد. وقتی گروه مشابه دانشجویان، هر دو آزمون را انجام می دهند، نتایج را مقایسه می کند. اگر نتایج بسیار مشابه باشند، آزمون جدید از روایی ملاکی بالایی برخوردار است.
در آزمایشات علت و معلولی نیز سنجش پایایی و روایی مقاله اهمیت دارد. در این آزمایشات علی، روایی را می توان به دو نوع تقسیم کرد: روایی داخلی و خارجی. منظور از روایی داخلی، این است که رابطه علی مورد آزمایش، قابل اعتماد است و تحت تأثیر عوامل یا متغیر های دیگر نیست. روایی خارجی به میزان استفاده از نتایج مطالعه (تعمیم) در سایر موقعیت ها، گروه ها یا رویدادها اشاره دارد.
روایی یک مطالعه تا حد زیادی توسط طرح آزمایشی تعیین می شود. برای اطمینان از روایی ابزارها یا آزمون هایی که استفاده می کنید، باید روایی داخلی و خارجی را نیز در نظر بگیرید.
مبادله بین روایی داخلی و خارجی
روایی داخلی و خارجی با یکدیگر ارتباط عکس دارند؛ روایی داخلی بهتر، اغلب به دلیل روایی خارجی پایین است و بالعکس. نوع مطالعه ای که انتخاب می کنید، اولویت های تحقیق شما را نشان می دهد.
مثال مبادله روایی داخلی و خارجی. رابطه علی و معلولی را می توان در یک آزمایشگاه مصنوعی یا در "دنیای واقعی" مورد آزمون قرار داد. آزمایشگاه، روایی داخلی بالاتری را تضمین می کند، زیرا در این شرایط تأثیرات خارجی به حداقل می رسد. با این حال، از روایی خارجی کاسته می شود؛ زیرا محیط آزمایشگاه با "دنیای خارج" متفاوت است (عوامل تأثیرگذار خارجی وجود دارند).
یک راه حل برای مبادله این است که ابتدا تحقیق را در یک محیط کنترل شده (مصنوعی) برای اثبات وجود رابطه علیت انجام داده و سپس یک آزمایش میدانی برای پایایی و روایی مقاله و همچنین تجزیه و تحلیل نتایج در جهان واقعی انجام دهید.
اهمیت مبادله روایی داخلی و خارجی
سخن پایانی
روایی یا اعتبار، و پایایی یا قابلیت اطمینان، در تحقیق و روش های تحقیق بسیار مهم هستند. ابزار، تکنیک ها و شاخص های اندازه گیری داده های تحقیق باید از روایی و پایایی برخوردار باشند تا به نتایج تحقیق اعتماد کرد. روایی به این معناست که روش تحقیق دقیقا آنچه را که به دنبالش هستیم، اندازه گیری کند و نه چیز دیگری را. پایایی یا قابلیت اطمینان به این معناست که اگر آزمون را دوباره تکرار کنیم و یا روش تحقیق را به دفعات و در زمان های دیگر و تحت شرایط مشابه به کار بگیریم، نتایج یکسانی بدست آوریم.
با کمک پایایی و روایی انواع مختلف مقاله و تحقیق، کیفیت، سازگاری، دقیق بودن و درستی ابزار های تحقیق مانند پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و... سنجیده می شود که در ن هایت نشان دهنده درستی و قابلیت اتکای نتایج و حتی تعمیم پذیری آنها است.
سایر مقالات مرتبط
این مقاله در گروه ویرایش، رفع سرقت، و ترجمه ادیت95 تهیه شده است. استفاده بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد.